Integracja sensoryczna jest procesem polegającym na przetwarzaniu i organizowaniu przez mózg bodźców z otoczenia i naszego ciała przy użyciu zmysłów takich jak dotyk, słuch, smak, węch, wzrok i równowagi tzw. przedsionkowy. Mózg uczy się je rozumieć, odpowiednio na nie reagować i wiązać ze sobą, aby je wykorzystać. Prawidłowy proces integracji sensorycznej pozwala na harmonijny rozwój dziecka. Jeśli mózg nie jest w stanie prawidłowo przetwarzać bodźce z otoczenia, występują zaburzenia integracji sensorycznej skutkujące nadwrażliwością lub obniżoną wrażliwością na bodźce, trudnościami w koncentracji uwagi, koordynacji ciała i utrzymaniu jego równowagi, opóźnionym rozwojem mowy, trudnościami w pisaniu i czytaniu, zaburzeniami zachowania, nieprawidłowym poziomem aktywności fizycznej.
Wykorzystanie zabawek sensorycznych w terapii
Tego rodzaju zaburzenia wymagają podjęcia terapii pod okiem specjalisty, która trwa około roku. Ważnym jej elementem jest praca z dzieckiem w domu. Ćwiczenia wykonywane pod kierunkiem rodzica, czy na zajęciach terapii sensorycznej mają charakter zabawy. Celem tych ćwiczeń jest stymulacja układu nerwowego dziecka po to, by wyeliminować pojawiające się trudności i osiągnięcie zaplanowanych w terapii efektów.Zadaniem zabawek sensorycznych jest stymulacja mózgu poprzez dostarczanie zmysłom różnych bodźców, dzięki którym dziecko poznaje świat.
Jedna z zabawek sensorycznych, która rozwija abstrakcyjne myślenie, percepcję wzrokową, zdolności manualne i kreatywność dziecka jest grzebień plastikowy duży. Do grzebienia trzeba dokupić rolki, które pozwolą na układanie różnych wzorów.
Rolki wsuwa się od góry w szczeliny grzebienia, tworząc wzory według gotowych schematów lub własnego pomysłu. Tworzą one obrazek układany rzędami od góry do dołu. Grzebień może być pomocą dla dzieci z Zespołem Aspergera i spektrum autyzmu, gdyż powtarzalne czynności zapewniają bezpieczeństwo zabawy i pozwalają skupić się dziecku na wykonywanej czynności w określonym schemacie. Zabawka polecana jest również w terapii ręki.
Kolejną zabawką jest pomoc „Rozpoznaj kształt”. W czerwonym, bawełnianym woreczku znajdują się figurki o różnych kształtach, na przykład zwierzątka, drzewka, ludzkie postaci. Dziecko po wybraniu musi rozpoznać i opisać trzymaną w ręce figurkę, co może być zagadką dla innego dziecka. Zabawka rozwija zmysł dotyku, stymuluje percepcję, rozwija wyobraźnię i mowę. Pomoc może być wykorzystywana nie tylko w terapii sensorycznej, ale również w terapii ręki i pracy z dziećmi autystycznymi.
Pomoce Sensoryczne
Gra pamięciowa poczuj pary rozwija u dziecka zmysł dotyku. Jego zadaniem jest, po dotknięciu jednego z elementów, dopasowanie do niego takiej samej struktury. Innym sposobem zabawy jest wsypanie wszystkich elementów do woreczka, znajdującego się w zestawie, a następnie wybranie przez pierwszego gracza jednego z klocków i odnalezienie drugiego takiego samego. Jeśli to mu się uda, odkłada parę klocków. W przypadku błędu wkłada klocki do worka i grę rozpoczyna drugi gracz. Wygrywa ten, który nazbiera najwięcej par. Zabawka stymuluje percepcję, utrwala kształty, kolory, faktury, rozwija myślenie logiczne, pamięć. Natomiast piłeczka antystresowa – terapeutyczny gniotek jest wykorzystywana nie tylko w terapii stresu, ale również do usprawniania motoryki ręki.
Sensoryczny tunel elastyczny czy kształtki rehabilitacyjne zmusza dziecko do użycia siły w trakcie przeciskania się przez niego. Zabawka ta wzmacnia świadomość własnego ciała, koordynację, uczy poruszania się w wąskich przejściach, pobudza również wyobraźnię i zachęca do aktywności fizycznej i rywalizacji. Elastyczny duszek jest kolejną zabawką wspomagającą działania terapeutyczne, szczególnie w warunkach domowych. Rozwija siłę i wytrzymałość, stymuluje układ proprioceptywny, czyli wzmacnia świadomość całego ciała i koordynację, zapewnia mocny docisk poprzez stawianie oporu, pomaga w koncentracji. Duszek może być używany jako kombinezon, w którym głowa jest na wierzchu lub jako schowek razem z głową.
Wykorzystując w domu zabawki sensoryczne możemy wspomóc rozwój dziecka, stymulując jego mózg, dzięki dostarczaniu zmysłom różnych bodźców.
