Z bólem głowy mierzył się niemal każdy. Bywa silny, rozpierający, utrudnia normalne funkcjonowanie, a może być nawet nawracający. Powodowany jest przez wiele czynników; od niedostatecznego nawodnienia organizmu, przemęczenie, po zdenerwowanie, czy zwyrodnienia.
Największą ulgę w bólu głowy przynoszą środki farmakologiczne. Co jednak zrobić, jeśli ból jest nie do wytrzymania? Jaką rolę w jego leczeniu ma fizjoterapia? Czy w leczeniu bólu głowy ma znaczenie również dieta?
Przyczyny bólu głowy
Przyczyn bólu głowy jest wiele i mogą je powodować również czynniki:
- zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym,
- wzmożone napięcia mięśni,
- przeciążeniowe bóle głowy,
- bóle wynikające z rwy barkowej,
- bóle pourazowe,
- niedotlenienie,
- niewystarczające nawodnienie organizmu,
- uboga dieta,
- przemęczenie,
- problemy ortodontyczne,
- problemy okulistyczne,
- punkty spustowe,
- stres i problemy emocjonalne.
Bezwzględnemu leczeniu powinien być poddany ból codzienny lub stale nawracający. Bagatelizowany przybiera na sile i całkowicie wyłącza pacjenta z normalnego funkcjonowania. Nie powinno się również lekceważyć bólu epizodycznego, tym bardziej, jeśli towarzyszy mu efekt rozpierania i pulsowania. Objawy te najczęściej są sygnałem organizmu wskazującym na przemęczenie, odwodnienie lub ubogą dietę.
Ból głowy a fizjoterapia
Fizjoterapia przez większość pacjentów kojarzona jest z rehabilitacją osób starszych, wspomaganiem powrotu do sprawności po przebytych urazach czy też operacjach. Tymczasem fizjoterapia ma nieocenione znaczenie w leczeniu bólu, w tym bólu głowy. To nie tylko sposób na skuteczne rozwiązanie problemu, ale dotarcie do jego źródła i dokładne ustalenie przyczyny dolegliwości. Fizjoterapia w leczeniu bólu głowy polega na dokładnej analizie postawy i nawyków pacjenta, które uzupełnia wnikliwy wywiad. Bardzo często pacjent dowiaduje się, że za ból głowy odpowiada zupełnie inny czynnik, niż sugerowały to wcześniejsze dolegliwości. W niektórych przypadkach niezbędna więc może okazać się konsultacja z innym specjalistą np. okulistyki, stomatologii, czy neurologii.
Fizjoterapia działa wielotorowo obejmując zarówno bezpośrednie źródło bólu, jak i pozostałe części i narządy, które mogą być z nim powiązane. Najczęściej podejmowane kroki w leczeniu bólu głowy to:
– wypracowanie nawyków poprawnej postawy ciała zarówno w spoczynku, jak i podczas pracy,
– ćwiczenia poprawiające stabilność poszczególnych odcinków kręgosłupa,
– ćwiczenia poprawiające mobilność poszczególnych części ciała,
– masaż tkanek głębokich,
– terapia powięziowa,
– terapia manualna,
– ćwiczenia rozciągające,
– ćwiczenia korekcyjne.
Ból głowy, szczególnie u starszych pacjentów lub osób wykonujących prace biurowe wynika z dysfunkcji odcinka szyjnego kręgosłupa, który początkowo objawia się bólem karku. Wzmożone napięcie mięśni prowadzi do podrażnienia nerwów czaszkowych, zmian naczyniowych i zwyrodnieniowych. Kluczowa w tym przypadku jest trafna diagnoza i fizjoterapia poprawiająca krążenie, ruchomość napiętych mięśni. Bardzo ważne jest, by pacjent uzupełniał fizjoterapię o aktywność fizyczną, przynajmniej w jej minimalnym zakresie.
Ból głowy a tryb życia
Ból głowy występuje również jako skutek stresu, ubogiej diety lub odwodnienia. Czynnik stresogenny jest problemem złożonym, gdyż może prowadzić do nerwobóli, które objawiają się również jako ból głowy. Dotyka to osoby obarczone silnym i gromadzącym się stresem wynikającym np. z niezadowolenia z życia prywatnego, poczucia niskiej wartości, sytuacji stresowych w domu i miejscu pracy. Ból głowy wynikający ze stresu ma charakter uciskowy i dotyka bezpośrednio powięzi, mięśni, i struktur kostnych. Rozluźnienie tych partii możliwe jest u fizjoterapeuty, jednak w niektórych przypadkach może okazać się niezbędna również pomoc psychologa.
Bardzo ważnych sygnałem wysyłanym przez organizm w postaci bólu głowy jest odwodnienie. O odwodnieniu mówimy wtedy, kiedy zawartość elektrolitów i wody spada poniżej wartości potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania. Ból głowy to sygnał świadczący o utracie 1,4% masy niezbędnych płynów. Skutek braku nawodnienia w postaci nagłej migreny następuje po zaledwie 30 minutach.
Niezbędne jest więc dostarczanie organizmowi minimalnej ilości płynów w ilości 2,5 litra dla mężczyzn i 2 litrów dla kobiet. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że za bóle głowy odpowiada również nieprawidłowa dieta, w tym nietolerancje pokarmowe. Czynnikiem wywołującym atak migreny może być również drastyczny spadek stężenia glukozy we krwi. Na dolegliwości bólowe skarżą się również osoby, których dieta uboga jest w świeże produkty dostarczające potrzebnego minimum witamin i składników odżywczych.