Postępująca choroba Alzheimera niesie za sobą wiele nieprzyjemnych skutków, które stale się pogłębiają. Chory zaczyna tracić coraz więcej wspomnień i to nie tylko tych sprzed lat. Stopniowo zapomina najważniejsze fakty, przez co może stanowić zagrożenie dla siebie samego. Może zapomnieć, gdzie mieszka i jak wrócić do domu podczas spaceru lub wyjścia do sklepu. Może zapominać o braniu leków oraz o innych codziennych potrzebach, przez co może jeszcze bardziej podupadać na zdrowiu, a także może być narażony na podejmowanie lekkomyślnych decyzji i na różnego rodzaju oszustwa. Czy warto zdecydować się na ubezwłasnowolnienie osoby chorej na Alzheimera i jak to przeprowadzić? Czy jest to dopuszczalne w polskim prawie? Sprawdź.
Czym jest ubezwłasnowolnienie i jak ten proces przebiega w Polsce
W dużym uproszczeniu ubezwłasnowolnienie to ograniczenie lub pozbawienie danej osoby zdolności do podejmowania czynności prawnych. Oznacza to w praktyce, że taka osoba jest przez prawo traktowana w sposób podobny do osób nieletnich. Nie może ona podejmować kluczowych decyzji zmieniających stan prawny rzeczy, które do niej należą. Nie może na przykład samodzielnie brać kredytów czy sprzedać samochodu albo przepisać mieszkania własnościowego na inną osobę. To, jak bardzo ograniczone są czynności prawne danej osoby, zależy między innymi od rodzaju ubezwłasnowolnienia oraz od regulacji prawnych w danym państwie.
W każdym kraju proces ubezwłasnowolnienia przebiega nieco inaczej. W Polsce wyróżniane jest zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego ubezwłasnowolnienie całkowite oraz ubezwłasnowolnienie częściowe.
Ubezwłasnowolnienie całkowite polega na ustanowieniu dla osoby ubezwłasnowolnionej opiekuna, który zajmuje się właściwie wszystkimi istotnymi sprawami prawnymi takiej osoby. Ten sposób ograniczenia sprawia, że żadna decyzja osoby objętej ubezwłasnowolnieniem całkowitym nie jest wiążąca, to znaczy nie może ona samodzielnie wziąć kredytu, sprzedać samochodu czy kupić mieszkania. Wyjątkiem są drobne sprawy codzienne, takie jak zakup biletu do teatru czy gazety w kiosku. Ubezwłasnowolnienie częściowe polega na przyznaniu osobie ubezwłasnowolnionej kurateli w celu nadzorowania podejmowanych decyzji. Taka osoba może nie tylko dokonywać codziennych drobnych zakupów, ale ma także prawo do dysponowania tymi częściami swojego majątku, które sąd uzna za stosowne i doda je do wyjątków podczas ustalania warunków ubezwłasnowolnienia częściowego.
Czy osoba chora na Alzheimera może zostać legalnie ubezwłasnowolniona?
Proces ubezwłasnowolnienia może być rozpoczęty z różnych powodów. Dotyczy to przede wszystkim osób, które cierpią na choroby psychiczne, które mogą zaburzać ich poprawne odbieranie rzeczywistości, a także osób z niedorozwojem umysłowym lub innymi zaburzeniami psychicznymi. Oznacza to, że osoby w stanie postępującego Alzheimera mogą zostać ubezwłasnowolnione. Nie są one zdolne do podejmowania racjonalnych decyzji ze względu na pogarszającą się kondycję umysłową. O ubezwłasnowolnienie osoby chorej wystąpić mogą bliscy krewni w linii prostej, to znaczy rodzice, dziadkowie, dzieci lub wnuki, rodzeństwo, małżonka lub małżonkę oraz przedstawiciela ustawowego. Prokuratura może wszcząć takie postępowanie na wniosek osoby zainteresowanej nawet wtedy, gdy takich osób nie ma i przypisać odpowiednią osobę prawną do roli opiekuna.
Odpowiednio wypełniony wniosek należy złożyć do sądu ze wszystkimi istotnymi informacjami. Warto zrobić to z pomocą prawnika, aby dowiedzieć się o wszystkich ważnych kwestiach, które dotyczą tego procesu. Warto dowiedzieć się, jakie czynności będą podlegały w stu procentach pod opiekuna osoby ubezwłasnowolnionej, a jakie będą musiały być podejmowane za zgodą sądu opiekuńczego. Warto także rozważyć z prawnikiem, jaki rodzaj ubezwłasnowolnienia w danym przypadku będzie lepszym dla każdej ze stron rozwiązaniem.