Systemy zarządzania jakością w przemyśle lotniczym stanowią niezwykle ważny element w zakresie budowania ogólnego, wysokiego poziomu bezpieczeństwa w każdym ogniwie łańcucha produkcyjnego. Sam przemysł lotniczy musi spełniać najwyższe standardy i wymogi bezpieczeństwa, dążąc do zgodności z nimi poprzez wdrażanie akceptowanych na rynku międzynarodowym, opracowanych przez najważniejsze organizacje systemów zarządzania. Normy lotnicze AS 9100 są obecnie najważniejszym wyznacznikiem dla systemów jakości w lotnictwie. Jakie wymagania wprowadzają, kto powinien się do nich dostosować i w jaki sposób przygotować się do wdrożenia wymagań standardu?

Systemy zarządzania jakością w lotnictwie oparte o normę AS 9100

Opracowane przez Międzynarodową Grupę ds. Jakości w Lotnictwie (IAQG) normy lotnicze AS/EN 9100 obejmują cały łańcuch dostaw w obrębie przemysłu lotniczego i stanowią jeden z podstawowych kryteriów wykazania zgodności producentów z obowiązującymi przepisami, rozporządzeniami oraz najwyższymi standardami jakości. System zarządzania jakością oparty o wymogi AS 9100 może być zastosowany w przemyśle lotniczym i kosmonautycznym, budując kulturę najwyższej dbałości o bezpieczeństwo i niezawodność produktów w obrębie całego łańcucha dostaw. Ważnym aspektem standardów AS 9100 jest ich akceptacja w przemyśle lotniczym na arenie międzynarodowej – o ile wcześniej każdy z krajów świata miał własne standardy jakości dla branży lotniczej, bez centralnego, jednorodnego standardu obowiązującego dla wszystkich trudno było o realne zapewnienie spójnego poziomu jakości i bezpieczeństwa w całym łańcuchu dostaw.

Wśród głównych wymagań dla systemów zarządzania jakością w przemyśle lotniczym wymienia się przede wszystkim konieczność poprawy jakości produktu poprzez pracę nad zarządzaniem kontrolą zmian, procesów, narzędzi, projektu i rozwoju, a także kontrolą jakości na przestrzeni całego łańcucha dostaw. Z wymogami normy muszą być zgodnie nie tylko firmy zajmujące się produkcją i kompletowaniem maszyn, ale też działający dla nich dostawcy czy producenci części i materiałów, które będą do produkcji maszyny wykorzystane. Norma zakłada także uwzględnienie w systemach zarządzania jakością elementów ciągłego doskonalenia oraz przypisywania odpowiedzialności za poszczególne elementy (części i ich dokumentację) w sposób konkretny, czytelny i w pełni identyfikowalny.

Kto powinien stosować się do norm AS 9100?

Systemy zarządzania jakością w lotnictwie powinny być wprowadzone przede wszystkim przez przedsiębiorstwa zajmujące się projektowaniem, produkcją sprzętu lotniczego, produkcją i dystrybucją części zamiennych do maszyn lotniczych, a także firmy oferujące usługi dostawcze i serwisowe, także w zakresie kompleksowych remontów i napraw maszyn lotniczych. Do rodziny norm AS 9100 wchodzą dodatkowo szczegółowe standardy obowiązujące dla przedsiębiorstw zajmujących się konserwacją i naprawą maszyn (AS 9110), dystrybutorów lotniczych oraz pośredników (AS 9120) oraz zewnętrznych dostawców inspekcji i testowych systemów jakości (AS 9003).

W praktyce, firmy działające w przemyśle lotniczym, chcące zbudować solidny system zarządzania jakością i dostosować się do obowiązujących międzynarodowo standardów powinny przygotować się przede wszystkim w zakresie wdrożenia ogólnej normy AS 9100, a następnie skupić na normach powiązanych, specyficznych dla rodzaju prowadzonej działalności. Po stworzeniu i wdrożeniu systemu zarządzania jakością należy przejść audyt certyfikacyjny potwierdzający zgodność z wymogami normy i stanowiący formalny dokument udowadniający zaangażowanie firmy w działania na rzecz najwyższej jakości zgodnej ze standardami lotnictwa.

Jak przygotować się do wdrożenia systemów zarządzania jakością w lotnictwie?

Zapoznanie się z treścią standardów z rodziny AS 9100 pozwala na znacznie dokładniejsze zrozumienie wszystkich wytycznych, wskazówek i norm, jakie zakłada wdrożenie systemu zarządzania jakością w przemyśle lotniczym. Jednocześnie jednak nie można polegać wyłącznie na jednorazowym zapoznaniu się z normą w trakcie budowania i wdrażania wewnętrznego systemu zarządzania – problemy z interpretacją niektórych zapisów czy dostosowaniem ich do realiów funkcjonowania konkretnego przedsiębiorstwa mogą sprawić, że nawet pozornie zgodny system zarządzania jakością będzie miał pewne luki po weryfikacji podczas audytu certyfikacyjnego.

W związku z powyższym, dla firm decydujących się na wdrożenie systemu zarządzania jakością w lotnictwie i przygotowanie się do sprawnego działania na rynku krajowym i międzynarodowym zaleca się uczestnictwo w dedykowanych szkoleniach przedstawiających, tłumaczących i ułatwiających zrozumienie oraz interpretację normy AS 9100. Organizowane m.in. przez Bureau Veritas szkolenia dla audytorów oraz osób odpowiedzialnych za wdrażanie systemu zarządzania jakością w przedsiębiorstwie znacząco podniosą szansę na skuteczne wdrożenie systemu i spełnienie obowiązujących standardów.