Jedna z myśli Antoniego Kępińskiego na temat schizofrenii brzmi: Nikt nie ma wątpliwości, że schizofrenia jest chorobą; przemawia za tym choćby ogrom cierpienia ludzi nią dotkniętych. Jednakże nie można zaprzeczyć, że w chorobie tej jest coś wzniosłego, mianowicie to, że cechy swoiście ulegają w niej katastroficznemu przerostowi. Dobrze jest myśląc o schizofrenii mieć w tyle głowy ten aspekt humanistyczny, traktujący człowieka chorego jako całość, a nie tylko i wyłącznie myśleć o schizofreniku poprzez jego chorobę.
Schizofrenia – symptomy
Trzymając się obecnej klasyfikacji i diagnostyki w rozpoznawaniu schizofrenii zarówno w DSM – IV, jak i w ICD-10 muszą zostać spełnione następujące wymagania.
1.Charakterystyczne objawy:
- urojenia
- halucynacje
- zachowania zdezorganizowane
- zaburzenia mowy
- stępienie uczuć
- niezdolność mówienia
- niezdolność do podejmowania decyzji
2. Ponadto równie charakterystyczne dla początków schizofrenii jest stopniowe wycofanie się z codziennego życia, co powoduje osłabienie lub całkowite zaprzestanie kontaktów z otoczeniem.
3. Dodatkowo osoba chora zaczyna zaniedbywać siebie, zanieczyszcza się, nie podejmuje żadnej działalności edukacyjnej czy zawodowej.
4. Ważnym momentem dla postawienia diagnozy jest stwierdzenie, że wyżej wymienione objawy utrzymują się przez okres co najmniej sześciu miesięcy.
5. Należy także wykluczyć inne możliwe zaburzenia tj. zaburzenia schizoafektywne lub zaburzenia nastroju.
6. Niekiedy objawy sugerujące schizofrenię mogą występować pod wpływem środków psychoaktywnych czyli niektórych leków, substancji odurzających lub alkoholu.
Równie istotne w celu postawienia diagnozy jest sprawdzenie czy symptomy o charakterze schizofrenicznym nie wynikają z zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego i nie mają etiologii neurologicznej!
Schizofrenia wg klasyfikacji ICD-10 – F20
- echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli (w domyśle ktoś tworzy te myśli za nas)
- urojenia oddziaływania, co do ruchów ciała
- głosy omamowe
- utrwalone urojenia innego rodzaju (szczególnie urojenia o charakterze religijnym, nadludzkie moce)
- utrwalone omamy z zakresu jakiegokolwiek zmysłu
- przerwy lub wstawki w toku myślenia tzw. sałata słowna lub neologizmy
- zachowania katatoniczne czyli pobudzenie, zastyganie, mutyzm, osłupienie, itp.
- objawy takie jak apatia, spłycenie reakcji emocjonalnej
- utrata zainteresowań, społeczne wycofanie, zabsorbowanie sobą
Schizofrenia – rodzaje wg klasyfikacji ICD-10
F20.0 Schizofrenia paranoidalna
F20.1 Schizofrenia hebefreniczna
F20.2 Schizofrenia katatoniczna
F20.3 Schizofrenia niezróżnicowana
F20.4 Depresja poschizofreniczna
F20.5 Schizofrenia rezydualna
F20.6 Schizofrenia prosta
F20.8 Schizofrenia innego rodzaju
F20.9 Schizofrenia, nie określona
Choroba afektywna dwubiegunowa
Choroba afektywna dwubiegunowa, choroba maniakalno depresyjna, psychoza maniakalno depresyjna, cyklofrenia, zaburzenie dwubiegunowe każde z wyżej wymienionych określeń oznacza jedną z chorób, w której granica między odczuwanym stanem pobudzenia, radości błyskawicznie zaciera się z nastrojem smutku, cierpieniem czy depresją. Jak pisze Kay Redfield Jamison, psycholog, specjalistka w dziedzinie badań nad zaburzeniem dwubiegunowym, sama zresztą dotknięta piętnem tej choroby:Żadnemu pacjentowi ani członkom jego rodziny nie służy elegancki i ekspresyjny język, jeśli jest on zarazem nieprecyzyjny i subiektywny. Jednakże jako osoba prywatna i pacjentka uważam słowo „dwubiegunowa” za dziwne i mocno obraźliwe: wydaje mi się, że zaciemnia i minimalizuje istotę choroby , którą ma charakteryzować. Termin „maniakalno-depresyjny” wydaje się natomiast oddawać naturę i powagę choroby, na którą cierpię, a jednocześnie nie pomija istoty tego zaburzenia. Tak czy inaczej jest to choroba, która dotyka blisko 1,2 %populacji na świecie. Najświeższe dane pokazują, że osób dotkniętych tym zaburzeniem w samej tylko Warszawie może być około 15 tysięcy. Jeśli sądzisz, że możesz być narażone na tego typu chorobę, warto zgłosić się do poradni psychologicznej aby rozwiać wątpliwości. Odpowiednią poradnię psychologiczną można znaleźć na portalu Medical Progress, który zrzesza różne usługi medyczne we wszystkich województwach.
Choroba afektywna dwubiegunowa – charakterystyka:
Kiedy mówimy o chorobie afektywnej dwubiegunowej mamy na myśli przede wszystkim dwa rodzaje zaburzeń afektywnych.
- Typ I – zaburzenie depresyjne nawracające ma miejsce wtedy, gdy osoba chora cierpi tylko na okresowo obniżony nastrój
- Typ II – choroba afektywna dwubiegunowa – osoba chora przejdzie co najmniej jeden epizod maniakalny, czyli podwyższonego poziomu nastroju oraz doświadczy epizodu depresyjnego
Choroba afektywna dwubiegunowa – przebieg:
Nie możemy mówić o typowym przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, ale są pewne stałe symptomy, które pojawiają się u większości osób dotkniętych tą chorobą.
Mania – to taki stan, w którym od co najmniej tygodnia odczuwasz euforyczny nastrój lub dysfotyczny. Zazwyczaj osoba w manii nie potrzebuje snu, a pomimo jego braku wciąż ma dużo energii i nie odczuwa zmęczenia. Pojawia się wtedy przeświadczenie o omnipotencji i szczególnej wartości. Częste są także trudności z koncentracją a w głowie toczy się „gonitwa myśli” szczególnie niezrozumiała dla otoczenia.
Hipomania – w dosłownym tłumaczeniu stan mniejszej manii, w trakcie hipomanii osoba chora czuje się dobrze i zazwyczaj ma wrażenie, że może zrobić więcej niż dotychczas. Hipomania bywa jednak oznaką zbliżającej się manii albo depresji.
Depresja – zauważa się ją wtedy, gdy stan obniżonego nastroju utrzymuje się co najmniej dwa tygodnie. Dodatkowo osoba chora śpi albo za mało albo przesypia całe dnie. Je dużo więcej albo zaprzestaje przyjmowania pokarmów. Pojawia się skrajnie niskie poczucie własnej wartości i myśli o samobójstwie, śmierci.
Stan mieszany – występuje wtedy, gdy jedna część dnia mija choremu w stanie manii druga zaś, przebiega tak jak w przypadku depresji. Co bardzo ważne w tzw. epizodzie mieszanym ryzyko popełnienia samobójstwa przez osobę chorą jest statystycznie najwyższe.
Choroba afektywna dwubiegunowa – terapia:
Najkorzystniejsze wyniki w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej uzyskuje się przy jednoczesnej farmakoterapii oraz psychoterapii. Zaleca się stosowanie leków normotymicznych, antypsychotycznych oraz antydepresyjnych. Jednak dobranie ich jest wyłącznie indywidualną sprawą osoby chorej i wynika z przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej po dokładnej konsultacji z lekarzem psychiatrą!